Początki kopalni sięgają 1858 r. Kopalnia do 1945 r. nosiła nazwę „Emma”, a w latach 1945–1949 „Ema”. 27 kwietnia 1949 r. kopalni nadano nazwę „Marcel” – na cześć działacza związkowego Józefa Kolorza o pseudonimie „Marcel”.

Jest to obok koksowni Radlin największy zakład przemysłowy w Radlinie. W 1995 r. KWK Marcel połączono z Kopalnią Węgla Kamiennego „1 Maja”. Kopalnia jest spadkobiercą obszarów górniczych po KWK „1 Maja” oraz częściowo po KWK „Rymer”.

Kopalnia „Marcel” wchodziła po II wojnie światowej, kolejno w skład organizacji skupiających zakłady górnicze na naszym terenie: Rybnickie Zjednoczenie Przemysłu Węglowego (działało w latach 1945–1982), Zrzeszenie Kopalń Węgla Kamiennego w Jastrzębiu-Zdroju (działało w latach 1982–1984), Rybnicko-Jastrzębskie Gwarectwo Węglowe (działało w latach 1984–1988), Przedsiębiorstwo Eksploatacji Węgla „Południe” z siedzibą w Jastrzębiu-Zdroju (do chwili uzyskania samodzielności ekonomicznej; działało w latach 1989–1990)^[2]. 1 kwietnia 1993 r. kopalnia „Marcel” weszła w skład Rybnickiej Spółki Węglowej S.A. W latach 2003–2016 kopalnia wchodziła w struktury organizacyjne Kompanii Węglowej S.A. Od 2016 kopalnia wchodzi w skład Polskiej Grupy Górniczej sp. z o.o.

W latach 1975–1997 nosiła nazwę „Kopalnia Węgla Kamiennego Marcel w Wodzisławiu Śląskim” (Radlin był wówczas dzielnicą Wodzisławia Śląskiego). W 1995 r. została połączona z wodzisławską KWK 1 Maja.

KWK Marcel jako jeden z wielu zakładów górniczych w PRL, włączyła się w akcje strajkowe i tworzenie niezależnego ruchu związkowego. W 1980 już w pierwszym miesiącu po legalizacji NSZZ „Solidarność” odsetek członków związku w KWK „Marcel” wynosił 70%^[3]. Tuż przed wprowadzeniem stanu wojennego, 10 grudnia 1981 roku, w opracowanej przez Komitet Wojewódzki PZPR „Informacji o układzie sił politycznych w zakładach”, KWK Marcel została wskazany jako jeden z 117 zakładów, gdzie wpływ partii określono jako ograniczony (obok m.in. KWK „1 maja”, KWK „Rydułtowy” czy PRG Jastrzębie^[3].

1 lipca 2016 r. KWK Marcel została połączona z KWK Jankowice, KWK Rydułtowy i KWK Chwałowice, tworząc jedną kopalnię – KWK ROW^]